ساخت و هنجاریابی پرسشنامه‌ای جهت شناسایی افراد در معرض اعتیاد و مصرف مواد بر اساس پرسشنامه‌هایمدل پنج عاملی شخصیت، هوش هیجانی و تاب آوری

چکیده:مقدمه:با توجه به اهمیت شناسایی افراد در معرض اعتیاد و مصرف مواد و ضرورت ساخت ابزارهای معتبر در این زمینه، پژوهش حاضر با هدف ساخت و هنجاریابی پرسشنامه‌ای جهت شناسایی افراد در معرض اعتیاد و مصرف مواد بر اساس پرسشنامه‌های پنج عامل بزرگ شخصیت، هوش هیجانی و تاب آوری انجام شد.روش کار:تعداد 300 دانشجو (124 مرد و 176 زن) به شیوه نمونه‌گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه خوارزمی انتخاب و با استفاده از پرسش‌نامه‌های شخصیت نئو، هوش هیجانی برادبری- گریوز، تاب آوری کانر و دیویدسون و گرایش به اعتیاد وید و بوچر مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها بر مبنای آزمون آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی پیرسون وتحلیل عاملی اکتشافی و با استفاده از نسخه 22 نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها:نتایج حاصل از تحلیل به استخراج 4 عامل منجر شد که هر کدام دارای 6 نشانگر بودند. پایایی همسانی درونی عامل‌ها در دامنه‌ای بین 66/0 تا 86 قرار داشت. روایی ملاکی عامل‌ها با بررسی همبستگی بین نمرات عامل‌ها و نمرات گرایش به اعتیاد حاکی از همبستگی منفی معنادار بین گرایش به اعتیاد وعامل اول (01/0>P، 39/0-=r)، عامل دوم (01/0>P، 30/0-=r)، عامل سوم (01/0>P، 44/0-=r)، عامل چهارم (01/0>P، 40/0-=r) و نمرات کل پرسشنامه استخراج شده (01/0>P، 57/0-=r) بود. نتیجه گیری:پنج عامل بزرگ شخصیتی، هوش هیجانی و تاب آوری نه تنها ارتباط معناداری با اعتیاد و مصرف مواد دارند، بلکه سازه‌های مرتبطی هستند که تحلیل مؤلفه‌های زیربنایی آن‌ها به استخراج چهار عامل منجر شد که از روایی و پایایی بالایی برخورداربودند و می‌توانند جهت پیش بینی آسیب پذیری نسبت به اعتیاد و مصرف مواد مورد استفاده قرار گیرند